WOMEN C(A)REATE

مریم پالیزگیر هنرمند تجسمی ایرانی و استاد دانشگاه، ساکن آمریکا است. چیدمان-پرفورمنس او با عنوان «شناخت در برابر آسیب پذیری»، الهام گرفته از درد جسمی و روحی ست که زنان با سابقه آسیب های اجتماعی تجربه می کنند. در طول پرفورمنس شرکت کنندگان که زنان بهبود یافته هستند، میخ هایی با اندازه های گونان را به یک صفحه ی چوبی که از پشت به یک قاب پوشیده شده با پارچه ای ظریف متصل است می کوبند. این اثر نمادی از تجربیات و خاطرات شرکت کنندگان از آسیب های توامان جسمی پوست بدن با سوزن و پیامدهای روحی ناشی از آن است و بینندگان/ مخاطبین را به کشف هویت پیچیده و چندگانه ی این زنان دعوت می دارد. با کنارهم قرار دادن هم زمان متریال نرم، ظریف، انعطاف پذیر و به ظاهر زنانه ی پارچه با مواد خشن، تیز، ناتمام و به ظاهر مردانه ای چون چوب و فلز، این چیدمان به کاوش در عقاید نادرست رایج درباره ی جنسیت و اعتیاد به مواد مخدر می پردازد. هنرمند برآن است تا از تلفیق اثر با پرفورمنس و همچنین بازاندیشی به خاطرات گذشته انگیزه ای برای شرکت کنندگان فراهم آورد تا با ابراز خلاقانه بار دیگر زندگی پر از امید را از سر بگیرند. ویدیو پرفورمنس، بخشی از اثر و تکمیل کننده مفهومی آن به شمار می آید.

هدا زرباف پس از کمابیش دو دهه زیست بین ایران و آمریکای شمالی، اکنون در تهران زندگی می کند. او در چیدمان حاضر تحت عنوان آنتی هوم انسان کنونی به مثابه مهاجری پیوسته در مراجعه را در ارتباط با نوستالژیا و انزوا می کاود. زرباف پس از آخرین بازگشتش به کشور خانه و تجربه فروپاشی یک رابطه عاطفی، به مطالعه تجربی/بصری تعاریفی همچون جدایی، بی خوابی، سکون، تعلیق و پریشانی می پردازد. چیدمان تلاش او برای تحقق بخشیدن به روند پیچیده ی بازآفرینی مفهوم «خانه» است.

هنرمند برای درک جایگاه کنونی اش، به دستکاری سیر خطی زمان که در آن گذشته به پایان رسیده و آینده سراسر غیرقابل پیش بینی ست می پردازد.آنتی هوم فضای خانه را با گردهم آوری اشیایی مشابه محل زندگی هدا زرباف، باز آفرینی می کند: موقعیتی که ساخته می شود خانه نیست، بلکه واهه ایست میان مفهوم خانه و مکان زیستی.

در مرکز چیدمان، ویدیویی از دو سکانس پیاپی که در آپارتمان او با دوربین موبایل فیلمیرداری شده در تلویزیونی قدیمی با زیرنویس متن موزیک «متاسفم» از التون جان نمایش داده می شود. شات هایی جداشده از این ویدیو او را در موقعیت های مختلف (نشسته بر فرش، در حمام، روی تخت و…) نشان می دهد. این تصاویر روی پرده، کوسن و آستر لباس چاپ و دوخته شده اند و روی وسایل خانه بازنمایی شده می نشینند؛ اشیائی نرم و سخت که توانایی های خود را در فراهم آوردن آسایش به چالش می کشند.

فیگور هنرمند که در ویدیو پوشانیده و سیاه شده است در گوشه ای دیگر از چیدمان به واسطه پروژکتور نمایانده و این بار با متن آهنگ «عشق کوری ست» همراه می شود .

اثر نگار فرجیانی، هنرمند و کیوریتور مستقل، در ادامه ی تجربیات او در زمره ی هنر اجتماعی قرار دارد، چیدمانی با عنوان «سه پرده» که از طریق همکاری مشترک میان زنان آسیب دیده ی اجتماعی و عموم مردم ساخته می شود. شرکت کنندگان با یکدیگر در راستای رسیدن به هدفی مشترک می کوشند. با هدف برانگیختن گفت و گو و راهی نو برای پیوستگی، تفاهم و توافق از طریق تمرین و ابراز خلاقانه. برای برانگیختن حس خلاقیت در شرکت کنندگان، فرجیانی داستان ها و اشعاری مشهور از ادبیات ایران را انتخاب کرده که همراه با شرکت کنندگان بخش هایی از آن ها را می خوانند. این داستان ها که گاهی معضلات اجتماعی ناشی از ارزش های سنتی و هنجارهای فرهنگی مربوط به جنسیت را بررسی می کنند از آن رو انتخاب شده اند که آغازگر گفت و گوی جمعی باشند و شرکت کنندگان را به اشتراک گذاشتن دیدگاه ها و تجربیات خود ترغیب نمایند. فرجیانی حاصل این گفت و گوها را با کنار هم قرار دادن جملاتی از تجربیات زنان آسیب دیده در کنار چند شعر مرتبط با این جملات که از پیش انتخاب کرده با کمک شرکت کنندگان روی سه قطعه پرده با اشکال و طرح های گوناگون با متد مختلفی چون تکه دوزی و چاپ، تصویر سازی کرده و می دوزند. یکی از سه پرده (قطعه) که از حاصل این همکاری شکل گرفته در طول نمایشگاه به فروش گذاشته خواهد شد و تمامی درآمد حاصل از آن به سازمان های غیر دولتی و انجمن های ایرانی که در راستای توانمندسازی و آموزش زنان می کوشند، اختصاص خواهد یافت.

آن گونه که تام فینکلپرل در کتاب خود «آن چه ما ساخته ایم: گفت و گوهایی پیرامون هنر و همکاری اجتماعی» عنوان می کند، هنر اجتماعی «هنری است که به فعالیت اجتماعی بپردازد، جایی که تعامل اجتماعی در سطح هنر است.» WOMEN C(A)REATE مجموعه ای از ممکن هاست که نشانگر همزیستی مسالمت آمیز هویت ها و تجربیات گوناگون و متنوع در جامعه ای پویاست. آثار به نمایش درآمده، هنر اجتماعی و روش های نوین و جایگزین هنردرمانی را به کار می گیرند تا برای زنان در آسیب دیده ی اجتماعی فرصت بهبود خلاقانه، دنبال کردن هدف و رسیدن به دستاورد را فراهم آورند. عامل محرک و پیش برنده ی این نمایشگاه، تلاشی جمعی در جهت توانمندسازی زنان است. با تشویق جامعه به پذیرش اجتماعی و همدلی و فراهم آوردن فرصت هایی برای حضور فعال در عرصه عمومی، نمایشگاه ابزاری است برای توانمندسازی جمعی، کنش، ابراز و مذاکره.